برای موفقیت در امتحانات راه ها و روش های مختلفی وجود دارد که بکارگیری اصول درست در مطالعه مطالب درسی از جمله عوامل موفقیت در امتحانات است. به گزارش ایرنا،هنوز بسیاری از دانش آموزان شیوه صحیح مطالعه را نمی دانند و این مساله باعث شده که با وجود صرف وقت زیاد در یادگیری مطالب، نتوانند آن را در روز امتحان بیان و یا روی کاغذ بیاورند. کارشناسان شیوه های مختلفی برای موفقیت در امتحانات به دانش آموزان گوشزد می کنند برای مثال می گویند در جایی مطالعه کنید که قادر به تمرکز باشید یا برای امکان تکرار مطالب فراگرفته برگه های خلاصه نویسی تهیه کنید و زیر مطالب مهم نیز خط بکشید. دانش آموزان برای موفقیت در امتحانات نباید خود را با دیگران مقایسه کنند زیرا هر فردی با داشتن امکانات مختلف، استعدادهای متفاوتی نیز دارد. 
در طول تحصیل بویژه در روزهای امتحان، تغذیه مناسب، سبک و پرانرژی و خواب کافی را فراموش نکنید. سعی کنید قبل از امتحان، برای ارزیابی میزان دانسته ها، خود را محک بزنید. از عوامل استرس زا و همچنین همکلاسی هایی که گفتار آن ها شما را دچار اضطراب می کند، دوری کنید. 
بعداز شروع امتحان سعی کنید ابتدا پرسش هایی که از نظر شما آسان است پاسخ دهید و وقت و انرژی خود را با نگران شدن و فکر کردن به عواقب امتحان و کنجکاوی درباره اینکه دیگران چه می کنند، هدر ندهید. 
یک ساعت قبل از امتحان، از مطالعه درس دست بکشید و به هیچ وجه قبل ازشروع امتحان از یکدیگر چیزی نپرسید زیرا ممکن است سوالی را بلد نباشید و دچار اضطراب شوید و مطالب دیگر را نیز فراموش کنید. 
هنگامی که به شما اضطراب دست می دهد،خودتان را بیازمایید. کتاب را ببندید و جمله را تکرار کنید. این کار اضطراب شما را از بین خواهد برد. اگر حین مطالعه نگرانید و حواستان پرت می شود چند دقیقه استراحت کنید و سپس به مطالعه بپردازید. انباشته شدن مطالب درسی از عوامل اضطراب و استرس است بنابر این دانش آموزان باید در ابتدای سال تحصیلی برای خود برنامه ریزی درسی داشته باشند. روزهای امتحان، زمان مرور درس ها است و نمی توان در روزهای امتحان، حجم زیادی از کتاب را آماده کرد. محیط ناآرام و تنش زا از عوامل عدم موفقیت در امتحانات است. تلاش کنید در طول تحصیل بویژه روزهای امتحان، محیطی آرام و ساکت برای خود مهیا کنید زیرا آرامش روحی و روانی تاثیر زیادی در موفقیت شما دارد. روزهای امتحان به معنی دست کشیدن از تفریح و سرگرمی نیست. پس از حدود یک ساعت مطالعه حدود 10 تا 15 دقیقه به خود استراحت دهید. دراین موقع سعی کنید از اتاق مطالعه خارج شوید و به نقاط دور دست و مورد علاقه تان نگاه کنید. 
استراحت قدرت تمرکز شما را بیشتر خواهد کرد و می توانید با نیرو و انرژی تازه ای به ادامه مطالعه بپردازید. توجه داشته باشید زمانی که برای مطالعه تعیین می کنید حتما در همان ساعات، به مطالعه بپردازید و برنامه درسی خود را با کارهای دیگر تعطیل نکنید. نوشیدن یک لیوان آب میوه یا شیر به همراه بیسکویت، آجیل در این میان تاثیر مفیدی بر عملکرد مغزی شما خواهد داشت. 
دکتر کوروش جعفریان متخصص تغذیه و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه استفاده از مواد غذایی معتقد است ،که در ایام امتحانات از مواد غذایی که استرس زا است مثلا نوشیدن قهوه، چای و آبمیوه‌های صنعتی خودداری شودچون در هنگام امتحانات استرس دانش‌آموزان به شدت افزایش می‌یابد که این سبب اختلالاتی در تعادل بدن و ترشح بیشتر بعضی هورمون‌ها از جمله آدرنالین و کورتیزول می‌شود، این هورمون‌ها که هورمون استرس نامیده می‌شوند به بدن کمک می‌کنند انرژی بیشتری برای مقابله با شرایط جدید داشته باشد. وی در ادامه با انتقاد از باورغلط افراد در استفاده از چای و قهوه برای بیدار ماندن در هنگام امتحانات گفت: مواد کافئین دار مانند قهوه و چای و حتی برخی شکلات‌ها در کوتاه مدت سبب بیداری و حتی تمرکز حواس می‌شوند اما خواص آن در مدت چند دقیقه برعکس شده و باعث برهم خوردن تمرکز و حتی کاهش یادگیری و در نتیجه افزایش استرس و اضطراب در فرد می‌شود. 
دکتر جعفریان تاکید کرد: افراد بهتر است در موقع امتحان و استرس از غذاهای سبک و غذاهایی که انرژی‌شان به مرور آزاد می‌شود استفاده کنند.غلات و موادی حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده که بیشتر در نان سنگک و بربری یافت می‌شود و مقدار فیبر آنها بالاست، سبب کاهش استرس در افراد می‌شود. 
این متخصص تغذیه با تاکید بر صرف تمام وعده‌های غذایی به ویژه صبحانه در ایام امتحانات اضافه کرد: در ایام امتحانات نباید وعده‌های غذایی را حذف کرد بخصوص صبحانه که در کنترل استرس نقشی اساسی دارد؛ چرا که در هنگام صبح میزان ترشح کورتیزول به بیشترین حد خود رسیده و صبحانه سبب کنترل استرس می‌شود.

نکات مهمی که هنگام مطالعه باید به آنها توجه کنید:

دما:
دمای 20 درجه را بیشتر کارشناسان، مناسب ترین دما برای مطالعه می دانند.

 ساعت:
پس از آن که در مکان مطالعه قرار گرفتید، فوراً مطالعه را شروع کنید و به هیچ عنوان وقت را به بهانه انجام کارهای دیگر تلف نکنید.

لباس:

هنگام مطالعه لباس راحت بپوشید. لباسی که نه زیادی زبر باشد و نه زیادی نرم، نه بسیار گشاد و نه بسیار تنگ.

وضعیت بدن:
بهترین حالت برای مطالعه، حالت نشستهاست و بعد از آن حالت ایستاده و بدترین حالت، حالت خوابیده یا درازکش است. مطالعه در حالت هایی نظیر درازکش روی شکم، به پشت خوابیدن، در حال راه رفتن،تکیه زدن به دیوار و امثال این ها به هیچ وجه توصیه نمی شود، چرا که مطالعه کننده در چنین موقعیت هایی به سختی می تواندتمرکز حواس خود را حفظ کند.

کمر:
هنگام مطالعه باید قوس طبیعی ستون فقرات حفظ شودمطالعه درحالت خمیده به جلو، ه ویژه برای یک مدت طولانی،با خطرایجاد تغییر شکل در ستون فقرات وکمردرد همراه است. نگذاریدخم شدن کمربه شکل عادت درآید.

پا:
بهترین وضعیت پاها به هنگام مطالعه، وضعیتی است که فشار کمتری روی عضلات پا وارد شود. به همین دلیل توصیه می شود که در وضعیت ایده آل مطالعه (که همان وضعیت نشسته است)، ترجیحاً از یک صندلی راحت استفاده شود که پاهای مطالعه کننده روی آن راحت باشد و بتواند کمی هم به سمت جلو مایل شود. بهتر است در فواصل مطالعه که به چشمتان استراحت می دهید، وضع نشستن خود را تغییر دهید تا خون در پاهایتان حرکت داشته باشد. 

رعایت آداب و رسوم خواندن و نوشتن، کیفیت آنها را بالا می برد.
استفاده همیشگی از چراغ مطالعه خوبنیست، زیرا نور موضعی چشم ها را خسته می کند.

صندلی:
از آن جا که فرایند یادگیری یک فرایند شرطی است، هر کسی می تواند خودش را به محیط یا زمانی خاص عادت بدهد و به اصطلاح، خودش را شرطی کند. عادت های تمرکز هر شخص هم با اشخاص دیگرمتفاوتاست. صندلی می تواند یکی از همین عادت های تمرکزی باشد، به نحوی که هر وقت روی صندلی مخصوصتان نشستید، تمرکزتان برای مطالعه و یادگیری افزایش پیدا کند. اما یادتان باشد که صندلی تان نباید خیلی هم راحت باشد، چرا که صندلی های بسیار راحت باعث لمیدن، چرت زدن و احساس خواب آلودگی می شوند.

خودکار، کتاب و وسایل مورد نیاز:
عادت کنید تمام آنچه را که برای مطالعه نیاز دارید، از ابتدا فراهم کنید و هر کار متفرقه ای را که دارید قبل از مطالعه انجام دهید و پس از این که نشستید، فوراً شروع کنید به مطالعه.

تنفس:
در جایی که مطالعه می کنید، حتماً باید هوا به خوبی جریان داشته باشد و تنفس در آنمحیط، راحت صورت گیرد.

چشم:
نور متوسط ، برای مطالعه مناسب تر است.نور اطراف و قسمت هایی که در زاویه ی دید چشم ها هستند باید یکنواخت باشد. پس استفاده ی همیشگی از چراغ مطالعه خوب نیست، زیرا نوری که فقط روی کتاب می افتد، باعث خستگی چشم می شود. نور لامپ های مهتابی به خاطر این که نوسان دارد، برای مطالعه مناسب نیست. بهترین فاصله یکتاب تا چشم نیز حداقل 30 سانتی متراست.

سر:
ممکن است حواس پرتی شما ناشی ازگرسنگی و تشنگی شدید، بی خوابی،خستگی یا علل درونی دیگر باشد. در چنین موقعیتی هرگز مطالعه نکنید.

گوش:
محرک های محیطی از قبیل صدای رادیو، تلویزیون، تلفن و... باعث حواس پرتی می شوند. آن ها را از موقعیت مطالعه ی خود حذف کنید. ذهن نمی تواند در یک آن بر دو موضوع تمرکز داشته باشد. گوش کردن به موسیقی همزمان با مطالعه یعنی حواس پرتی.

برگه های کاغذ:
چند برگ کاغذ روی میز مطالعه ی خود داشته باشید و افکار منحرف کننده و مزاحم رایادداشت کنید و بعد از مطالعه نسبت به حل آنها در حد امکان اقدام نمایید.

با توجه به این شرایط و گفته ها می توان گفت که: 
شرایط مطالعه مواردی هستند که با دانستن، به کار گیری و یا فراهم نمودن آنها می توان مطالعه ای مفید تر با باز دهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به محصلان می آموزد که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرند، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازند و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسند که با دانستن آنها می توان با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کرد و مطالعه ای فعال تر داشت
الف) برنامه ریزی 
یکی از عوامل اصولی موفقیت داشتن برنامه منظمدر مطالعه است 
ب) وقت شناسی 
مناسب ترین زمان برای مطالعه صبح ها و یا ساعات دیگر روز قبل از صرف غذاهای چرب و سنگین است حد اکثر زمانی که افرد می توانند فکر خود را بر روی موضوعی متمرکز کنند بیش از سی دقیقه نیست یعنی باید سعی شود حدودسی دقیقه بر روی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالب یاداشت کردوحدود ده الی پانزده دقیقه استراحت نمود سپس مجددا به همین روال شروع به مطالعه کرد.
ج) نظم و ترتیب 
اساس هر کاری به نظم و ترتیب آن بستگی دارد.مطالعه هم اگر با نظم و ترتیب و از آسان به مشکل باشد کار یاد گیری به سهولت انجام می گیرد.
د)حفظ آرامش 
آرامش ضمیر نا خود آگاه را پویا و فعال می کند. آرامش خاطرو
نداشتن استرس عامل بزرگی در یاد گیری محسوب می شود. 
و) تغذیه مناسب 
تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد بهتر است به هنگام مطالعه یا امتحانات از سبزیجات و میوه ها ی تازه بیشتر استفاده شود و از مصرف موا د گوشتی و غذاهای پر چرب خود داری شود.خوردن مغز های خشک مثل مغز گردو، بادام، فندوق و......... به تقویت حافظه کمک می کند.
ه) ورزش و سلامتی 
ورزش کلید عمر طولانی یست و عقل سالم در بدن سالم است ورزش و تحرک حافظه و یاد گیری را تقویت می کند.
ی) خواب کافی 
خواب نیز فراگیری و حافظه را تقویت می کند. کسانی که در طول روز دائما در حال چرت زدن هستند قطعا از مطالعه استفاده کافی را نخواهند برد پس خواب کافی و مناسب در ایام امتحانات توسعه می گردد.

نحوه درس خواندن قبل از امتحان

۱-خواندن همراه با نوشتن 
مطالعه فرآیندی فعال و پویا است و برای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. بایدبا چشمان خود مطالب را خواندو در زمان مورد نیاز آنرا بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یاداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یا دگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز خصوصا قبل از امتحان بتوان از روی نوشته ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا به خاطر سپرد.
2- خط کشیدن زیر نکات مهم 
این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر باشد. ولی روش کاملی برای مطالعه نیست زیرا در این روش بعضی افراد به جای اینکه تمرکز و توجه به یاد گیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیرنکات مهم می گرددحد اقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را خواند و مفهوم را کاملا درک کرد و سپس زیر نکات مهم خط کشید نه آنکه در کتاب به دنبال نکات مهم گشت تا زیر آن خط کشید.
3- حاشیه نویسی
این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی باز هم روش مهمی برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می توان برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار هستند مورد توجه قرار داد.
4 -خلاصه نویسی
در این روش مطالب درک شده به صورت خلاصه بر روی دفتر یاداشت می شود که این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد زیرا که در این روش ابتدا مطالب درک شده سپس یادداشت می شود اما باز هم بهترین روش برای خواندن نیست.
5- کلید برداری 
کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است در این روش بعد از درک مطالب بصورت کلیدی نکات مهم یادداشت می شود و در واقع کلمه کلیدی کوتاهترین، راحترین، بهترین و پر معنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن مفهوم جمله تداعی شده و به خاطرآورده می شود.
6 -خلاقیت و طرح شبکه ای مغز 
این روش بهترین شیوه برای یا گیری خصوصا فرا گیری مطالب درسی است.در این روش نکات مهم مطالب پس از درک حقیقی آنها بصورت کلیدی یاد داشت می شود و سپس کلمات کلیدی بر روی طرح شبکه ای مغز نوشته می شود.در واقع مطالب به بهترین شکل ممکن سازمان دهی می شوند. و نکات فرعی و اصلی مشخص می گردد تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب، فقط به طرح شبکه ای مراجعه شود و با دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بر روی طرح شبکه ای مغز، آنها را خیلی سریع مرور کرد. این روش درصد موفقیت محصلان را تاحدود بسیار زیادی افزایش می دهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند و باز ده مطالعه را افزایش می دهد.